expert@moonesl.vn
5 sai lầm bạn thường gặp khi luyện nghe tiếng Anh là: (1) áp dụng phương pháp không phù hợp, (2) cố nghe 100%, (3) cố nghe và dịch, (4) cố ngẫm khi nghe và (5) đọc, học từ mới, ngữ pháp để nghe.
Khi bạn gặp khó khăn với kỹ năng nghe, lời khuyên thường là: hãy nghe càng nhiều càng tốt. Nhưng nếu bạn đã từng thử, có lẽ lời khuyên không hiệu quả như bạn tưởng tượng. Đây là một trong những sai lầm khiến khi luyện nghe của nhiều người.
1. KHÔNG CÓ CÔNG THỨC THÀNH CÔNG CHO TẤT CẢ
Tiếng Anh có câu “one size doesn’t fit all” – không có một cỡ áo cho tất cả mọi người. Nghe tiếng Anh cũng vậy.
Thế nhưng, rất nhiều người đi học hỏi kinh nghiệm luyện nghe của “người khác”, rồi ngồi luyện nghe suốt cả ngày, mà vẫn không tiến bộ. Ví dụ, nghe phim thường chỉ dành cho người nghe tốt, và thoải mái về thời gian.
Học tiếng Anh qua nghe đài là 1 phương pháp cực hiệu quả cho những người ít thời gian, nghe giỏi và quan tâm đến thời sự. Trong khi những bạn nghe kém thì chỉ nên “cày” trên Elllo hoặc VOA thôi. Mỗi người sẽ có 1 cái “áo” phù hợp cho riêng mình.
Để luyện nghe hiệu quả, trước hết, bạn cần trả lời được câu hỏi về trình độ, sở thích, thời gian cho luyện nghe… của mình, từ đó đưa ra chiến lược và phương pháp luyện tập phù hợp.
2. CỐ NGHE 100%
Đây là mục tiêu nghe sai lầm của rất nhiều người. Ngay bản thân người bản xứ cũng không thể nghe được 100% những gì người khác nói. Lý do là tiếng Anh có rất nhiều “accent” và một từ có thể có nhiều cách phát âm khác nhau. Chưa kể, tiếng Anh giờ là ngôn ngữ quốc tế, có thể được nói bởi tất cả mọi người trên thế giới.
Trong thực tiễn, nếu nghe giảng hoặc họp, bạn chỉ cần hiểu ý của người nói. Còn trong giao tiếp, nếu không nghe được chỉ cần hỏi lại.
Nếu nghe hiểu được 70-80% tiếng Anh, coi như bạn đã thành công.
3. DỊCH KHI NGHE TIẾNG ANH
Khi mới học tiếng Anh, dịch là một quá trình tự nhiên. Nhưng ở trình độ cao hơn, dịch lại trở thành một trở lực.
Thứ nhất, dịch làm bạn xử lý thông tin chậm lại do phải mất thời gian chuyển ngữ, khiến bạn dễ bị mất thông tin. Thứ hai, tiếng Anh có những từ bạn có thể hiểu, nhưng khó tìm từ tương ứng trong tiếng Việt, dịch liên quan tới việc tìm từ tương đương. Thứ ba, dịch khiến bạn tư duy bằng tiếng Việt thay vì tiếng Anh.
Dịch khi nghe chỉ phù hợp duy nhất với những dịch giả chuyên nghiệp, được đào tạo bài bản.
4. CỐ NGẪM LẠI CÂU MÌNH VỪA NGHE
Một trong những thói quen (rất tự nhiên) là khi nghe không được 1 câu, bạn cố ngẫm và nghĩ cầu vừa rồi có ý nghĩa gì. Điều này hoàn toàn không nên, vì bạn sẽ bị xao lãng các câu sau, và có thể mất 2-3 câu sau đó. Trong một bài nghe dài, điều này là tối kỵ.
Cách nghe đúng là tập trung vào những gì bạn ĐANG nghe, và cố hiểu những gì ĐANG diễn ra.
5. LUYỆN ĐỌC ĐỂ NÂNG CAO KHẢ NĂNG NGHE
Đọc và nghe là hai lĩnh vực liên quan, nhưng hoàn toàn khác nhau. Đọc nhiều ngoài việc tăng từ vựng, ngữ pháp thì không hỗ trợ quá nhiều cho khả năng nghe. Những phương pháp tương tự như luyện từ vựng, ngữ pháp… với hy vọng là bạn sẽ giao tiếp (nghe tiếng Anh) cũng thường chỉ mang tới cho bạn sự tuyệt vọng!
Ngôn ngữ viết sử dụng ký tự, trong khi ngôn ngữ nói sử dụng âm thanh. Làm quen với ngôn ngữ viết thì cần biết mặt chữ; còn làm quen với ngôn ngữ nói thì cần hiểu về phát âm. Đó là lý do tại sao nhiều người nghe không hiểu, nhưng đọc “transcript” của bài nghe thì lại hiểu rất rõ.
Khi nói về phát âm, đó không chỉ là cách phát ra âm, mà còn là trọng âm, nối âm, giai điệu, ngữ điệu, nuốt âm…
Thứ hai, ngôn ngữ viết thường phức tạp và trang trọng hơn ngôn ngữ nói rất nhiều. Do đó, những người đọc nhiều khi giao tiếp thực tế lại có xu hướng gặp khó khăn khi nghe, đặc biệt trong những bối cảnh không trang trọng như trong giao tiếp.
Tác giả: Quang Nguyễn
Bài viết được đăng trên Vnexpress.net: sai lầm khi luyện nghe tiếng Anh
