Cách học tiếng Anh qua bài hát

Một lần lái xe và bật Michigan Radio, mình nghe về xe bus chạy pin thế hệ mới, người ta không cần phải cắm sạc nữa, mà biến điện thành dạng từ tính. Bộ “pin” trong xe bus sẽ bắt các năng lượng từ này và chuyển thành điện. Và xe sẽ sạc pin ngay tại bãi đỗ: “so the wheels on the bus can go round and round”

Bạn có nhận ra cụm từ quen thuộc?

Nếu nghe nhạc trẻ em thường xuyên, chắc hẳn bạn sẽ biết bài hát này. Và khi nghe cả một bài phỏng vấn dài và đầy thuật ngữ như trên, kể cả bạn có “miss” tất cả các nội dung khác, bạn vẫn nghe được câu ấy: “(so the) wheels on the bus (can) go round and round”.

Những lưu ý khi luyện nghe tiếng Anh qua bài hát

Luyện nghe qua bài hát, kỹ năng nghe rất khó tiến bộ

Với trẻ em, luyện nghe tiếng Anh qua bài hát có thể hữu dụng, vì… các con có nhiều thời gian. Nhưng với người lớn, khi quỹ thời gian để luyện tập đôi khi là hữu hạn, hãy thận trọng với “bài hát”.

Quả thực, luyện nghe tiếng Anh qua bài hát là một thứ rất “ngọt mật chết ruồi”. Vì bài hát thì ai cũng thích nghe và tìm hiểu về ý nghĩa của nó. Bài hát có thể giúp bạn tăng vốn từ vựng, giúp tăng cách diễn đạt, thậm chí là phát âm từ… Bạn nghĩ, tại sao không nên luyện nghe nhiều hơn nữa, hơn nữa nhỉ?

Và nếu bạn đã thử luyện nghe tiếng Anh qua bài hát “intensive”, sau một thời gian, bạn có thể cảm nhận khả năng nghe của mình dường như… chả tiến bộ gì. (Có ai phản đối thì comment ở dưới nhé).

Mình chưa thấy ai luyện nghe bài hát mà giỏi nghe tiếng Anh cả. Luyện nghe phim nhiều thì có. Vậy, tại sao nghe bài hát không giúp nhiều? Lý do chủ yếu là vì “tính nhạc” của nó.

“Âm nhạc” của bài hát và “âm nhạc” của ngôn ngữ nói là khác nhau

Một trong những lý do người Việt gặp khó khăn khi nghe người Mỹ hoặc Anh nói tiếng Anh là vì “tính nhạc” – “musicality” hay “rhythm” của 2 ngôn ngữ này là khác nhau. Trong khi người Việt nói rõ từng từ thì người Mỹ có trọng âm và âm không nhấn. Trong câu, khi người Mỹ tăng hiệu quả bằng cách chỉ làm rõ trọng âm của những từ có nghĩa (content words) – ví dụ: STU— trong câu “I’m a STUdent”, thì người Việt thường cố nghe rõ từng từ theo thói quen, và cảm thấy người Mỹ nói rất nhanh.

Chính sự khác biệt về “âm nhạc” khiến người Việt gặp khó khi nghe người Mỹ nói.

Tương tự, âm nhạc được sử dụng trong bài hát cũng khác rất nhiều với “âm nhạc” của ngôn ngữ đời thường. Việc bạn làm quen được với “âm nhạc” của bài hát sẽ không giúp gì nhiều khi bạn đối diện với “âm nhạc” của thực tiễn. Ví dụ, trong bài “I will always love you” của Whitney Houston, bạn nghe “and I….. will always…. love you….”. Có ít nhất 3 từ được nhấn một cách rất rõ ràng là: I, always và you.

Bây giờ, bạn lên “youglish.com” và gõ cụm từ “I will always love you” để nghe người Mỹ nói câu này trong thực tế. Bạn sẽ thấy có nhiều cách nhấn. Họ có thể nhấn rõ vào “always” hoặc “I”, nhưng không ai nhấn vào từ “you” cả.

Cách nhấn và nhả từ khi hát khác với khi nói

Hơn thế, cách nhấn giữa thực tiễn và bài hát cũng khác nhau rất nhiều. Trong bài hát, bạn có thể ngân nga thoải mái, kéo dài nguyên âm cả vài giây. Còn trong thực tiễn, kể cả một từ được nhấn rất rõ, nó cũng chỉ được nói rất nhanh và gọn.

Mình có cậu bạn tên Abdulah S. AlAsiri, nghe tiếng Anh rất siêu, nghe hiểu được cả hài kịch – “comedy show” của Mỹ. Có lần mình hỏi, có thể loại tiếng Anh nào cậu ta nghe không được không? Cậu trả lời: “some music”.

Thực ra, đây có lẽ cũng không phải phát hiện gì kinh khủng lắm. Nếu bạn chịu khó nghe nhạc trẻ Việt thì cũng thấy, có nhiều bài bạn nghe… chả hiểu gì.

Cho nên, nếu mục đích của bạn là luyện nghe tiếng Anh, cách tốt nhất là lựa chọn “authentic English” qua phim (hoạt hình, hoặc phim dài kỳ…) hoặc “reality show”, hoặc bài giảng “lecture”…