Luyện nói tiếng Anh như thế nào cho hiệu quả? Nếu bạn sống ở nước ngoài, làm việc trong công ty quốc tế, luyện nói qua giao tiếp luôn là phương pháp hiệu quả nhất. Nhưng phần lớn người học, đây là một điều xa xỉ. Vậy, bạn có thể luyện nói tiếng Anh khi đang ở Việt Nam không? Cô Moon Nguyen là giáo viên tiếng Anh, thủ khoa tốt nghiệp đầu ra chuyên ngành Ngôn ngữ học ứng dụng tại Mỹ, chia sẻ một số phương pháp giúp nâng cao khả năng nói tiếng Anh khi bạn sống ở Việt Nam.
Lời khuyên đầu tiên là, nếu muốn nói tốt, hãy nghe nhiều. Một điều hiển nhiên là trước khi nói được, bạn cần phải nghe được. Giống như nếu một đứa trẻ thiếu may mắn bị điếc bẩm sinh, thì nó cũng sẽ bị câm. Bạn nghe càng giỏi, khả năng nói của bạn càng có xu hướng tốt hơn. Mình sẽ chỉ ra 3 lợi ích của việc luyện nghe tới khả năng nói.
Thứ nhất, khi nghe, bạn sẽ học được nhiều từ vựng và cấu trúc câu mới. Ví dụ, khi học qua sách vở, bạn sẽ biết một món ăn ngon là “delicious”, nhưng khi xem phim, bạn biết rằng một món ăn ngon người ta có thể nói là “yummy” hoặc “yum”. Như vậy, bạn sẽ biết rất nhiều cách diễn đạt tự nhiên trong cuộc sống.
Lợi ích thứ 2 là nghe tiếng Anh sẽ giúp bạn nâng cao khả năng phát âm của mình. Ví dụ, trong câu “I have got to go”, người bản xứ sẽ không nói rõ từng từ. Thay vì thế, họ nói: “I’ve gotta go”. Do đó, bạn biết được khi nói tự nhiên, người ta sẽ rút gọn “I have” thành “I’ve”, và nối âm và giảm âm “got to” thành “gotta”. Hơn thế, bạn sẽ nghe được cách phát âm của từng từ, do đó, biết được nói thế nào là đúng.
Lợi ích thứ 3 là nghe nhiều sẽ giúp bạn phản xạ và biết cách trả lời sao cho đúng. Ví dụ, khi học tiếng Anh ở trường, các bạn biết cách trả lời câu hỏi: hi, how are you? Nhưng trên thực tế, người ta có thể nói: “hey, what’s up?” hoặc “how’s it going”. Nếu nghe nhiều, bạn sẽ biết cách trả lời “what’s up?” như thế nào, có phải là: “I’m fine, thank you, and you?” như được dạy ở nhà trường hay không. Đó là lợi ích to lớn mà nghe tiếng Anh nhiều sẽ mang lại cho bạn.
Lời khuyên thứ hai là hãy nói thật nhiều. Nhưng điều này không đơn giản khi bạn sống ở Việt Nam. Một phương pháp mình áp dụng và rất hữu ích, đó là hãy nói về nội dung mà mình vừa nghe. Ví dụ, sau khi nghe một bài phát biểu về kinh doanh bằng tiếng Anh, bạn có thể tóm tắt lại bài nói ấy bằng ngôn ngữ của mình.
Ngoài ra, sau khi nghe hoặc đọc xong một bài về tiếng Anh, trước khi nói lại, bạn có thể ghi lại một số cấu trúc hoặc từ vựng mà bạn thấy thú vị. Sau đó, khi nói, bạn cố gắng áp dụng từ vựng mình vừa học được vào bài nói của mình. Đây là một cách rất hay để biến từ vựng của người nói hoặc người viết thành từ vựng của mình.
Khi nói lại, bạn nhớ ghi âm để sau đó nghe lại nội dung mình đã nói. Phần lớn người học sẽ cảm thấy không thích nghe lại phần mình vừa ghi âm, nhưng nghe lại phần mình vừa nói sẽ giúp bạn biết được chỗ nào mình nói chưa rõ, hoặc phát âm chưa chuẩn, hoặc chưa lưu loát,… để cải thiện. Với mỗi bài nghe, bạn có thể ghi âm lại 6 – 10 lần trở lên.
Khi nghe và nói lại như vậy, mặc dù hiệu quả không cao bằng giao tiếp thực tế, nhưng về lâu dài sẽ giúp bạn nói tự tin hơn.
Phương pháp thứ 3 các bạn nên dùng là giao tiếp với người Việt Nam. Nhiều người cho rằng, nói tiếng Anh phải nói với người bản xứ mới tiến bộ nhanh. Điều này mình không phản đối, tuy nhiên, việc thực hành với người Việt Nam cũng sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều. Bạn có thể tham gia câu lạc bộ tiếng Anh hoặc, nếu có điều kiện, nói chuyện với người trong gia đình bằng tiếng Anh. Một trong những cách là bạn có thể tạo ra “giờ nói tiếng Anh” trong nhà. Lưu ý là bạn không cần phải nói chuyện với người rất giỏi tiếng Anh, vì khi nói bằng tiếng Anh thôi, bạn sẽ phải tư duy bằng tiếng Anh. Ví dụ, trong một bữa ăn, khi mọi người phải nói tiếng Anh với nhau, bạn sẽ phải nghĩ: cái đũa là gì nhỉ, xới cho mẹ bát cơm nói thế nào. Trường hợp không biết, bạn có thể “google” và học được từ mới và cách diễn đạt trong cuộc sống.
Tóm lại, để tự luyện nói tiếng Anh, các bạn nên luyện nghe thật nhiều, tự luyện nói tiếng Anh, và nói tiếng Anh với người Việt Nam trong bối cảnh cuộc sống hàng ngày.
Tác giả: Moon Nguyễn