expert@moonesl.vn
Nghe tiếng Anh khó, vì các chữ nó cứ quấn quýt lấy nhau trong một chuỗi dài âm thanh gọi là “connected speech”. Một kỹ năng quan trọng là bạn phải xác định được “từ có nghĩa” (content) và “từ chức năng” (function words). Nghe “từ khóa” có nghĩa là bạn xác định được những “từ có nghĩa” trong câu, đây là cơ sở để hiểu người khác muốn nói gì.
Từ có nghĩa là những từ mang ý nghĩa trong câu, thường là danh, tính, động, và trạng từ;
Từ chức năng là những từ không có ý nghĩa, thường đóng vai trò ngữ pháp.
Hiểu được hai loại từ này là rất quan trọng để nghe tiếng Anh tốt. Những từ có nghĩa sẽ được nhấn và làm rõ, còn từ chức năng sẽ được làm mờ. Khi nghe, người nghe cố gắng “giải mã” (decode) các từ có ý nghĩa, và không cần quá chú ý về từ chức năng.
Ví dụ, trong câu: “the captain’s in cabin eight”, người học tiếng Anh mới có lẽ sẽ gặp khó khăn. Các bạn có thể phân vân là mình vừa nghe được cái gì nhỉ: cap, capped, tins, zinc, cab, in, innate, cabinet???
Vậy, một người bản xứ làm thế nào để có thể phân biệt và xác định các từ khóa “captain”, “cabin” và “eight”? Bên cạnh khả năng suy luận dựa trên bối cảnh (“cabinet” là từ có nghĩa, nhưng không phù hợp bối cảnh), điều đầu tiên họ cần phân biệt được “biên giới” của từ, hay nói cách khác, âm “in” thuộc về từ “captain”; âm “in” thứ hai thuộc về từ “cabin”; và câu này có 3 từ khóa.
Có nhiều giả thuyết được đưa ra về kỹ thuật nghe của họ. Giả thuyết được thừa nhận rộng rãi nhất là họ tận dụng đặc tính phát âm của tiếng Anh được gọi là “metrical segmentation strategy” – đưa ra bởi nhà nghiên cứu Cutler, 1990.
Để “cắt” các từ ra khỏi một chuỗi lời nói liên kết với nhau, người bản xứ dựa trên một giả định là mỗi âm tiết được nhấn là bắt đầu một từ mới. Ví dụ: “the CAPtain’s in CAbin EIGHT” – người bản xứ nghe được 3 chỗ nhẫn là CAP-, CA- và EIGHT, và nhận định đó là bắt đầu của 3 từ khóa trong câu. Do đó, họ sẽ chia câu thành 3 nhóm từ: the CAPtain’s in/ CAbin/ EIGHT. Nhờ chiến lược này, họ có thể tách từ ra khỏi một chuỗi âm thanh liên tục.
Chiến lược này rất hợp lý, vì theo tính toán, 90,2% là bạn sẽ đúng nếu bạn giả thuyết rằng mỗi âm tiết được nhấn sẽ bắt đầu một từ có ý nghĩa mới.
Ngoài ra, người bản xứ có thể xác định “biên giới từ” bằng cách dựa vào tiền tố (bắt đầu một từ) như: unhappy, ex-boyfriend, important… hay hậu tố (kết thúc một từ) như: friendship, contagious, iconic… Mặc dù, giống như từ chức năng (function words), tiền tố và hậu tố thường không được nhấn, nhưng do sử dụng ngôn ngữ nhiều, người bản xứ dễ dàng xác định được các “dấu hiệu” này để “tách từ” ra khỏi chuỗi ngôn ngữ và hiểu.
Tóm lại, bạn có thể học hỏi từ chiến lược nghe của người bản xứ bằng cách làm quen với “nhạc điệu” (rhythm) trong phát âm tiếng Anh, từ đó xác định chính xác từ khóa. Và nhớ rằng, 90% trường hợp, nếu bạn nghe thấy 1 âm tiết được nhấn, đó là bắt đầu của một từ có ý nghĩa. Nghe được tất cả từ có ý nghĩa trong câu là tiền đề để bạn hiểu nội dung người nói muốn truyền tải.
Tác giả: Quang Nguyễn
