Cách đạt điểm cao thi nói IELTS, TOEFL ibt

Nhân một hôm trời mưa gió bão bùng, tự nhiên thấy nhớ lại cái thời trai trẻ lên thư viện Quốc gia ngồi học ôn thi TOEFL ibt. Chả biết bây giờ còn có mấy bạn thi cái bài thi này nữa hay là chuyển qua hết IELTS rồi, nhưng mà mình vẫn cứ viết một bài chia sẻ kinh nghiệm đạt điểm cao trong bài nói này, và thực ra là cũng áp dụng luôn được cho mấy bạn thi IELTS đấy. Bài thi TOEFL iBT thực ra test khả năng nói khủng khiếp hơn bài IELTS rất nhiều, vì nó gồm tới 6 speaking tasks, 2 bài nói tự do và 4 bài nói tổng hợp (tức là nghe hoặc vừa nghe vừa đọc tổng hợp thông tin rồi sau đó trả lời câu hỏi liên quan).

Trong bài này, Moon chỉ đề cập tới bài thi Independent Speaking, phần dễ ghi điểm nhất, vì nó có hơi hướng na ná như kiểu bài thi speaking IETLS.

Dạng câu hỏi trong bài thi

Bài này thì có hai dạng câu hỏi, 1 là câu hỏi nêu ý kiến, hay là câu hỏi lựa chọn.

Ví dụ: Some people think that parents should choose friends for their children. What is your opinion? Use reasons and examples to support your ideas.

Hoặc là: Would you prefer to study in a small or a large class? Why? Use specific reasons and details to support your opinion.

Những bài nói kiểu thế này của TOELF ibt, thông thường người ta cho bạn 15s (15 giây) (chỉ có đúng 15s thôi) để chuẩn bị và 45s (45 giây) để trả lời. Bạn sẽ nói với một cái máy tính, máy tính thu âm, hết 45s kể cả chưa nói xong thì máy nó cũng sẽ ngừng ghi âm bạn luôn. Cho nên, với bài thi trên máy này, cách tốt nhất là luyện nhiều cho quen.

Thế nhưng, mình nhớ lại hồi mình mới học ôn thi. Chao ôi, mình thấy trình bày xong một vấn đề trong vòng 45s quả là khó khăn. Tất cả những gì mình biết lúc ấy, chỉ là làm thế nào mà trả lời xong đống ý tưởng của mình trong 45s mà thôi.

Các yếu tố giúp bạn đạt điểm cao

Tuy nhiên, trên thực tế, muốn đạt điểm cao khi thi nói, khoảng trên 7.0 speaking IELTS chẳng hạn, bạn cần hội tụ các yếu tố sau:

1. Nói rõ ràng dễ hiểu

Người bản xứ khi nghe bạn nói thì họ hiểu là bạn đang nói cái gì

2. Ý tưởng và khả năng sắp xếp ý

Khi nói thì phải trình bày quan điểm rõ ràng, tại sao lại nghĩ thế bằng cách sử dụng các ý bổ trợ cho quan điểm đó (supporting ideas)

3. Diễn đạt

Cái này liên quan tới sử dụng từ ngữ, cấu trúc câu có linh hoạt không, có dễ hiểu và tự nhiên không.

4. Lưu loát

Nói có bị ậm ừ, nói 1 câu nhưng mà mất cả phút thì coi như xong 😀.

Làm thế nào để được điểm cao

Nghe thì phức tạp, giờ mổ xẻ ra chút xíu xem là mình sẽ giải quyết mấy cái này như thế nào:

1. Học PHÁT ÂM TIẾNG ANH ngay để biết cách nói cho rõ ràng

Phần lớn những người mới bắt tay vào học thi thì nghĩ rằng chỉ cần nói diễn đạt được. Các bạn rất nhầm, vì nếu có diễn đạt được mà nghe không rõ cái gì ra cái gì thì sẽ không bao giờ được trên 20 điểm speaking TOEFL (tương đương khoảng dưới 6.5)

Thứ hai nữa là bởi vì nhiều bạn muốn nói nhanh cho kịp thời gian cho phép (45s) thì lập tức bị mắc bẫy, nói không rõ âm, nghe càng không hiểu.

2. Chuẩn bị sẵn “văn mẫu”

Cái này thì phải nghĩ trong đầu, như kiểu dàn ý làm văn học ở trường đó (tuy rằng mức độ đơn giản hơn nhiều). Nhưng rất là quan trọng. Khi đi thi phải chuẩn bị sẵn cái gọi là “template” bài thi nói. Tức là có sẵn câu mở, các câu nối, xong! Chỉ việc ghép ý vào là “go” được ngay

3. Diễn đạt và lựa chọn từ ngữ “đắt”

Không có cách nào khác là học. Thế học thế nào? Đơn giản lắm, các bạn đọc nhiều vào, gạch chân cụm từ. Nghe nhiều vào, học các câu trúc câu họ vận dụng. Ví dụ, để nói về việc dành bao nhiêu thời gian làm gì, người ta không nói là “I spend 2 hours to learn” mà là “I spend 2 hours LEARNING”, Cái này nhiều bạn hiểu là ngữ pháp. Nhưng theo mình, bản chất của nó chính là cụm từ và cấu trúc câu thôi.

4. Nói lưu loát

Bí mật của sự lưu loát là sự luyện tập nhuần nhuyễn. Tất nhiên là đi kèm với cái số 3, tức là phải biết diễn đạt, nói bằng tiếng Anh. Nhưng số 3 chưa đủ, vì để lưu loát, người ta cần hiểu về PHÁT ÂM. Thế là một lần nữa, phát âm lại dẫn đầu. Nếu học về phát âm, cách nối âm, nhấn từ, giản từ…thì người ta hoàn toàn có thể nói lưu loát trong một khoảng thời gian ngắn. Đó cũng chính là lý do vì sao nhiều người Việt Nam không thể nói nhanh được.

Nếu muốn được tuyệt đối trong bất kì kì thi nói nào, không nói riêng gì TOEFL ibt, thì phải nắm vững 4 cái yếu tố trên. Và 2 trong số đó, số 2 và 4, đều liên quan tới phát âm.

Nếu không nắm vững, thì rất khó để đạt trên 25 điểm speaking TOEFL, và càng khó để đạt trên 7.0 IELTS speaking.

5. Sắp xếp ý tưởng tốt

Cái cuối cùng, là nhiều bạn bảo “em chả có ý tưởng gì mà nói”. Bài thi nói thông thường không đánh giá ý tưởng của bạn là sai hay đúng, mà họ sẽ đánh giá khả năng sử dụng ngôn ngữ của bạn (tức là khả năng nói). Cho nên, bạn phải nghĩ ra ý mà nói, quan trọng là trình bày logic mạch lạc, dễ hiểu.

Tác giả: Moon Nguyen

(bài đã được đăng trên vnxpress: Kinh nghiệm đạt điểm tuyệt đối thi Toefl ibt)