3 yếu tố quan trọng nhất trong phát âm tiếng Anh là: trọng âm từ, nối âm, và giai điệu (rhythm)
Một ngày thứ 7 đầy băng giá năm 2017, Quang lái xe hơn 2h đồng hồ chở Moon từ Grand Rapids đến Michigan States University tham gia hội thảo phát âm tiếng Anh. “Keynote speaker” là giáo sư Shirley – một trong những “cây cổ thụ” trong làng nghiên cứu Phát âm tiếng Anh tại Mỹ.
Bài nói chuyện về phát âm và kỹ năng nghe, giáo sư Shirley đề cập 1 điểm rất hay: 3 nội dung quan trọng nhất trong phát âm tiếng Anh.
Trọng âm từ
Nội dung thứ nhất là trọng âm từ: word stress. Quả thực, trọng âm từ đóng vai trò rất quan trọng, đôi khi, thay đổi trọng âm từ sẽ thay đổi hoàn toàn nghĩa của từ, ví dụ: PREsent và preSENT. Đôi khi, nói sai trọng âm từ sẽ khiến người nghe hiểu thành một từ khác, ví dụ CEreal và surREAL. Hầu hết các trường hợp, nói sai trọng âm từ khiến người nghe… không hiểu bạn nói gì.
Điều này đặc biệt đúng với người học Việt Nam. Tiếng Việt không có khái niệm trọng âm, vì chúng ta không có từ đa âm tiết. Âm nào cũng nhấn cả. Khi học tiếng Anh, người Việt thường “chuyển ngữ” tiếng Anh sang tiếng Việt, nên vấn đề càng nghiêm trọng.
Nối âm trong tiếng Anh
Nội dung thứ hai là nối âm. Hầu hết người học tiếng Anh không nghe được tiếng Anh do nối âm. Một ví dụ là khi bước vào nhà hàng, bạn nghe người phục vụ hỏi: “do you want a super salad?”. Bạn không hiểu gì. Thật ra bạn nghe đúng, nhưng “giải mã” sai. Thực tế, câu hỏi là “do you want a SOUP or salad”. Từ “or” được nối với “soup” nghe giống như “super”.
Các hiện tượng nối âm là rất phổ biến trong tiếng Anh, ví dụ, “what do you want to do?” thường sẽ được nói là “what’ cha wanna do?”. Học viên không hiểu cách nối âm tiếng Anh sẽ gặp khó khăn trong vấn đề nghe và nói.
Giai điệu (rhythm)
Nội dung thứ ba là giai điệu (rhythm), hay “âm nhạc của ngôn ngữ”. Khi nói, người Mỹ nói thành những cụm từ được gọi là “thought group”, mỗi “thought group” như vậy thường có 1 từ được nhấn mạnh nhất (prominent), và một vài từ nhấn ít hơn (content words). Người dạy phát âm tiếng Anh phải hiểu và hướng dẫn được người học những từ nào được nhấn, và từ nào được làm rõ nhất trong câu.
Ví dụ được giáo sư trong hội thảo đưa ra là: “the world’s most popular drink/is water,/ you probably knew that./ But did you know / the second most popular drink/ is Coke.
Trong mỗi “thought group” được cách bởi dấu “/”, bạn nghĩ từ nào được nhấn mạnh nhất (prominent)? Đáp án là “drink”, “water”, “knew”, “know”, “second”, và “Coke”.
Tại sao từ “drink” đầu tiên được nhấn, mà từ “drink” (second drink) lại không? Vì những từ được nhấn (highlighted) đều mang thông tin mới.
“Đánh vần tiếng Anh” có thay thế được phát âm?
Để kết thúc bài, mình xin liên hệ với cách dạy tiếng Anh phổ biến hiện nay là “phonics” (đánh vần). Vậy, “phonics” có thay thế được cho phát âm tiếng Anh trong việc dạy nghe và nói không?
Quan điểm của giáo sư, cũng giống của mình, là không thay thế được. Ít ra, “phonics” không dạy học trò về “word stress”, “connected speech” và “rhythm” được. Và một điều nữa, tiếng Anh có cách đọc và cách nói khác nhau quá nhiều.
(Ảnh: Cô Moon và GS. Shirley Thompson, keynote speaker.)
Tác giả: Thầy Quang Nguyễn
Fanpage: MoonESL – phát âm tiếng Anh
Khóa học: Phát âm tiếng Anh – nói tự nhiên
Khóa học: Phương pháp luyện nghe sâu tiếng Anh
Bài được đăng trên Vnexpress: 3 yếu tố quan trọng nhất trong phát âm tiếng Anh