expert@moonesl.vn
Bạn cần 300 – 500 giờ nghe để có thể giao tiếp cơ bản được. Nếu mỗi ngày bạn dành ra một giờ luyện nghe tập trung, bạn cần khoảng hai năm.
Hầu hết du học sinh với điểm IELTS tương đương 7.0 cần khoảng 6 tháng đến một năm trở lên để dần hòa nhập vào môi trường ở nước ngoài. Tôi biết nhiều người du học hàng năm vẫn không thể giao tiếp tự tin, cả nghe và nói đều gặp vấn đề nghiêm trọng. Vậy làm thế nào để giao tiếp tự tin và cần thời gian bao lâu?
Theo kinh nghiệm của tôi, 80% của sự tự tin trong giao tiếp đến từ khả năng nghe. Vì khi nghe được, bạn sẽ biết cách phản hồi, nếu không, bạn sẽ tìm cách lảng tránh cuộc nói chuyện.
Điểm thi nghe cao không đảm bảo bạn là một người nghe giỏi. Để nghe tốt, bạn cần có từ vựng, ngữ pháp, phát âm và kinh nghiệm nghe để giúp bạn giải mã được chuỗi âm thanh thành ý nghĩa của người nói.
Có nhiều phương pháp nghe như “tắm tiếng Anh”, kiểu bật tiếng Anh văng vẳng và hy vọng khả năng nghe sẽ tiến bộ. Nhưng đây là mô hình luyện nghe kém hiệu quả nhất. Theo tôi, phương thức nghe hiệu quả nhất là “nghe chủ động (active listening), tức là nghe với mục tiêu phản hồi, hoặc với một mục tiêu rõ ràng, như nghe trong phòng thi. Theo các tài liệu, bạn cần 300 – 500 giờ nghe để có thể giao tiếp cơ bản được.
Vậy, 500 giờ nghe là bao nhiêu? Ví dụ, năm 2017, khi Seal, con trai tôi, mới sang Mỹ, tiếng Anh của bé cơ bản là 0. Cháu đi học 8 tiếng ở trường – môi trường hoàn hảo để “nghe chủ động”. Mỗi tuần cháu nghe tiếng Anh ở trường 40 tiếng, tương đương 480 giờ sau 3 tháng, cháu bắt đầu giao tiếp cơ bản với trẻ Mỹ ở sân chơi. Như vậy, trường hợp của con trai tôi tương đối khớp với lý thuyết ở trên.
Tuy nhiên, sân chơi là nơi bọn trẻ thường sử dụng câu đơn giản, còn ra nơi khác, con gặp rất nhiều khó khăn. Sau gần hai năm, khi có người Mỹ bắt chuyện với Seal, cháu đôi khi im lặng và lảng đi, bố phải trả lời hộ. Những lúc như vậy, tôi đã rất tức giận vì cho rằng con không biết cách cư xử. Tôi hỏi tại sao con không trả lời thì thằng bé nhất định không chịu nói. Sau này, khi tự mình dạy nghe cho Seal, tôi mới nhận ra, thực ra cháu đã không hiểu câu hỏi, không dám hỏi lại và cũng không muốn thừa nhận là mình không nghe được.
Là người học, tôi hiểu sự khó khăn của việc nghe những câu hỏi “từ trên trời rơi xuống”, không có bối cảnh cụ thể, và đôi khi là những cách diễn đạt không quen thuộc. Một đứa trẻ tương đối tốt về ngôn ngữ như Seal nhưng sau hai năm ở Mỹ, học trường Mỹ, vẫn chưa thể giao tiếp tiếng Anh tự tin.
Với bé thứ hai, Suzie, con mất nhiều thời gian hơn anh để hòa nhập. Qua Mỹ năm 4 tuổi, con học 4 giờ mỗi ngày trong 9 tháng và mất một năm (khoảng 720 giờ học) mới bắt đầu nói câu tiếng Anh đầu tiên.
Ở Việt Nam, việc học phức tạp hơn do không có môi trường sử dụng tiếng Anh. Nếu muốn tự tin ở mức độ nhất định, bạn cần luyện nghe tiếng Anh đúng cách và đủ. Ví dụ, nếu mỗi ngày bạn dành một giờ để luyện nghe tập trung, để đạt mức 500 giờ, bạn cần khoảng hai năm. Đó chỉ là “luyện đôi tai”, còn bạn vẫn phải đảm bảo học từ vựng, ngữ pháp, phát âm.
Một trong những tâm lý độc hại của người học khi luyện nghe tiếng Anh là cố gắng nghe được 100% nội dung. Thay vì cố nghe được hết tất cả, bạn nên thư giãn, nghe và cảm nhận âm, từ. Nếu hôm nay bạn chỉ hiểu được 20% bài nghe, nhưng ngày mai, vẫn bài nghe đó, bạn hiểu được 25% có nghĩa là bạn đang tiến bộ. Nếu tiếp tục “kéo” tỷ lệ đó lên được, bạn đang thành công. Bạn cần nhớ, luyện nghe tiếng Anh là một quá trình dài, và “giống như thuyền ngược nước, không tiến sẽ lùi”, nên trong luyện nghe tiếng Anh, cần có sự kiên trì và niềm yêu thích nhất định. Khi bạn luyện nghe đúng phương pháp và đủ về thời lượng, khả năng nghe của bạn tự nhiên sẽ tiến bộ.
Khi luyện nghe tiếng Anh, đừng thất vọng vì những gì mình chưa nghe được, mà hãy tự hào vì những gì mình đang nghe được, đó là con đường ngắn nhất để bạn giao tiếp tiếng Anh tự tin.
Tác giả: Thầy Quang Nguyễn
Fanpage: MoonESL – phát âm tiếng Anh
Khóa học: Phát âm tiếng Anh – nói tự nhiên
Khóa học: Phương pháp luyện nghe sâu tiếng Anh