expert@moonesl.vn
Để phát âm tiếng Anh chuẩn và nói rõ ràng, bạn cần có khả năng phát âm chính xác các từ khóa (content words).
Với kinh nghiệm đào tạo phát âm tiếng Anh, mình thấy có 3 phương pháp đơn giản giúp người Việt Nam phát âm tiếng Anh chuẩn tất cả các từ (nếu chưa hiểu về phát âm, bạn phải đọc bài này nhé: phát âm tiếng Anh là gì?)
Video cô Moon hướng dẫn “Phát âm chuẩn mọi từ tiếng Anh”
Để phát âm chuẩn mọi từ trong tiếng Anh, bạn nên kiểm tra phiên âm của từ trong từ điển. Phiên âm của từ là cách dễ nhất để bạn nhìn vào một từ bất kỳ và biết cách đọc ngay lập tức. Khi đọc phiên âm, bạn cần đảm bảo đủ các yếu tố sau:
1.Đọc đủ số âm tiết của từ
Mỗi âm tiết sẽ chứa một nguyên âm. Nhìn vào phiên âm, bạn sẽ biết từ đó gồm bao nhiêu âm tiết dựa trên số lượng nguyên âm. Ví dụ, từ “need” /nid/ có một âm tiết do có chứa một nguyên âm /i/. Tương tự, từ “stranger” (/ˈstreɪndʒər/) có hai âm tiết do có chứa hai nguyên âm /eɪ/ và /ər/. Khi đọc từ, hãy phát âm đủ và đúng số âm tiết để tránh người nghe hiểu nhầm sang từ khác. Ví dụ, nếu bạn bỏ âm tiết thứ hai /dʒər/ tôi có thể sẽ hiểu rằng bạn đang phát âm từ “strange” thay vì từ “stranger”.
2. Đọc đúng nguyên âm và phụ âm
Để làm được điều này, bạn cần nắm rõ cách đọc đúng các âm dựa trên phiên âm quốc tế của từ (IPA – International Phonetic Alphabet). Ví dụ từ “bathroom” /ˈbæθˌrum/, để đọc đúng từ này, bạn cần học cách làm đúng các âm trong từ, đặc biệt là âm khó như âm /æ/ hay âm /θ/. Nếu bạn đọc nhầm âm /θ/ thành âm /t/, bạn có thể đọc sai thành “batroom”.
3. Đọc đúng trọng âm
Dấu /’/ sẽ được đánh trước trọng âm chính, còn dấu /,/ sẽ được đặt trước trọng âm phụ (trọng âm phụ được nhấn ít hơn trọng âm chính). Nếu từ “perCENT” bạn đọc sai trọng âm, thay vì đọc trọng âm vào âm tiết thứ 2, bạn nhấn vào âm tiết thứ nhất, người nghe sẽ hiểu thành “PERson”.
Để làm được 3 bước trên bạn cần lưu ý:
1. Tra từ điển tất cả các từ bạn không chắc
Về bản chất, người Việt khi học tiếng Anh rất lười nghe, họ tìm tới giải pháp: “nhìn mặt chữ, đoán phát âm”, và đây là một “miếng thịt tẩm thuốc độc” với người học tiếng Anh.
Đánh vần tiếng Anh – mọi người thường nói như vậy, là nguyên nhân đầu tiên khiến 90% người học tiếng Anh không thể giao tiếp tốt. Lý do là chữ viết và phát âm tiếng Anh rất khó lường, ví dụ, bạn có thể dựa vào mặt chữ và đọc chính xác các từ sau không: bomb, comb, tomb?
Thứ 2, đánh vần tiếng Anh là “học nói bằng mắt” chứ không phải “học nói bằng tai”. Lý do “phonics” phổ biến ở nước ngoài là vì đây là môn dạy “reading” – khớp âm biết sẵn với mặt chữ – chứ không phải môn “speaking”. Và trẻ em ở Mỹ đã nghe thông nói thạo trước khi học “phonics” rồi.
Vậy, làm thế nào để phát âm chuẩn từ, ví dụ: bomb, comb, tomb? Bí quyết rất đơn giản: hãy tra từ điển.
Quang gần như luôn tra từ điển khi gặp 1 từ mới. Có 2 loại “từ điển” mình thường sử dụng: từ điển thông thường như “dictionary.com” và “youglish.com”.
Đối với từ điển thông thường, khi tra, mọi người nên sử dụng cả “mắt” và “tai”. Tra từ điển bằng “mắt” dựa vào IPA – bảng phiên âm quốc tế – ví dụ: từ “tomb” có phát âm chuẩn là /tum/. Sau đó, bằng tai, đơn giản là hãy bật loa lên nghe. Lưu ý, tra xong mọi người cố gắng đọc theo cho chuẩn là được.
Tuy nhiên, 1 từ tiếng Anh trong thực tế có thể được phát âm theo nhiều cách khác nhau – không hẳn giống trong từ điển. Do đó, nếu có thể thì nên tra thêm ‘youglish.com’ để biết những người khác nhau sẽ phát âm 1 từ như thế nào.
Chỉ cần tra từ điển sẽ giúp mọi người loại bỏ được 80% lỗi phát âm. 20% còn lại do kiến thức về IPA, khả năng phát âm IPA và trọng âm của từ.
2. Học cách nhấn trọng âm (word stress)
Biết rồi, khổ lắm, nói mãi. Tiếng Việt là từ đơn âm tiết, nên từ nào cũng nhấn trọng âm (word stress). Do đó, trọng âm tiếng Anh là điểm yếu lớn nhất của người Việt Nam khi nói tiếng Anh.
Học cách nói có trọng âm cho chuẩn không quá khó, nhưng cần sự chú ý và để tâm của người học. 3 lỗi thường gặp là:
– Phổ biến nhất, mọi người nhấn tất cả các âm như nhau
– Âm được nhấn làm quá mờ
– Không biết “giảm lược” các âm không được nhấn.
Việc nhấn trọng âm trong câu sẽ khó hơn trong từ, vì cần phải kết hợp “rhythm” (giai điệu) và “intonation” (ngữ điệu). Đối với từ lẻ, cần tập trung nghe từ điển và cố bắt chước là về cơ bản sẽ ổn.
3. Thận trọng khi xử lý âm cuối (ending sounds)
Người Việt thường gặp khó khăn với âm cuối. Các lỗi thường gặp là:
– Bỏ âm cuối: “like” nói thành “lie”
– Thay âm cuối: “rude” thành “root”
– Không xử lý được âm cuối: “level” hay “lever”
Mình có 1 bài viết riêng về các lỗi âm cuối, mọi người có thể đọc bài đầy đủ: Âm cuối trong tiếng Anh
Tóm lại, tra từ điển, chú ý trọng âm, và tập trung vào âm cuối là 3 yếu tố sẽ giúp bạn nói các từ tiếng Anh rõ ngay lập tức. Chỉ cần bạn kiên trì, chắc chắn sẽ thành công.
Tác giả: Quang Nguyễn + Moon Nguyễn
Fanpage: MoonESL – phát âm tiếng Anh
Khóa học: Phát âm tiếng Anh – nói tự nhiên
Khóa học: Phương pháp luyện nghe sâu tiếng Anh
