Khi nói về cách phát âm trong tiếng Anh, cái mà nhiều người nghĩ tới là khẩu hình.
Trong nhiều sách phát âm, mình thấy phần lớn đều đưa cái sơ đồ hình mặt người cắt ngang, minh họa vị trí miệng lưỡi các kiểu. Mình không biết các bạn hiểu cái sơ đồ đó bao nhiêu phần trăm. Với kinh nghiệm cá nhân, mình thấy cái biểu đồ đó chỉ làm phức tạp hóa vấn đề.
Trong suốt những năm tháng dạy phát âm tiếng Anh cho người Việt, cái mà mình thấy học viên lúc nào cũng hỏi là khẩu hình, phải đặt lưỡi ở đâu, vị trí môi thế nào, và những dấu hiệu khác. Cái nhiều bạn mong muốn là khi không làm được một âm nào đó, giáo viên phải ngay lập tức “chỉnh hình” như một cách duy nhất để đạt mục tiêu. Mình không phản đối việc “chỉnh khẩu hình” khi dạy cách làm âm, và bản thân mình hướng dẫn phần này khá kĩ. Nhưng nếu quá tập trung vào phần này, bạn sẽ không đạt được cái mình muốn và cảm thấy BẤT LỰC.
Vậy nếu học về âm mà không tập trung chỉnh khẩu hình thì phải làm gì? Hãy bắt đầu từ việc NGHE. Hãy quan sát con cái hoặc những đứa trẻ xung quanh bạn. Chúng nó học nói từ “mẹ” như thế nào? Tất nhiên, chẳng có ông bố bà mẹ nào lôi con ra, chỉ khẩu hình các kiểu để con phát âm chuẩn từ này. Chúng nó học bằng cách NGHE. Bố mẹ nói rất rất nhiều lần từ này, trẻ làm từ “mama”, rồi bắt đầu “meme”, rồi dần dần thêm dấu nặng và làm được từ “mẹ”. Và một đứa trẻ ắt hẳn tập nói từ này không biết bao nhiêu lần cho tới khi thành công.
Tương tự, với học âm, ví dụ âm /ch/ trong từ “cheat”, khi học, bạn có thể học sơ lược về vị trí môi lưỡi. Tuy nhiên, nếu bạn thực sự gặp khó khăn với âm này, mình tin là nếu làm mọi cách để chỉnh môi lưỡi, những gì bạn cảm thấy là sự “bất lực”. Hãy bắt đầu bằng việc NGHE, nghe từ này thật nhiều lần, và nghe những từ khác có chứa âm này thật nhiều lần. NGHE VÀ ĐỌC THEO. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ dần cảm nhận được cái âm đó như thế nào. Điều này nghe NHẢM NHÍ với không ít người, vì họ KHÔNG TIN rằng, khi NGHE ĐƯỢC THÌ SẼ NÓI TỐT. Nhưng sự thật các nghiên cứu về phát âm trên thế giới đã chỉ ra rất rõ ràng, nếu muốn làm âm tốt, thì bắt đầu từ nghe là hiệu quả nhất.
Còn khẩu hình là công cụ để các chuyên gia chỉnh sửa khi bạn phát âm sai và không làm được. Ví dụ, trong lớp phát âm của Moon ESL, trường hợp học viên làm mãi không được âm, sẽ được giải thích lý do (lưỡi đặt sai, hay hàm hạ chưa đủ chẳng hạn) để học viên có thể tập luyện hiệu quả. Nhưng trước hết, bạn phải nghe và bắt chước đã.
Tác giả: Cô Moon Nguyễn
Fanpage: MoonESL – phát âm tiếng Anh
Khóa học: Phát âm tiếng Anh – nói tự nhiên
Khóa học: Phương pháp luyện nghe sâu tiếng Anh